Historische puzzel voor de Steateseal

Vlieland en Terschelling krijgen na 75 jaar een eigen raampje in de Steateseal aan de Leeuwarder Tweebaksmarkt. Glazenier Annet van Midwoud herstelt een ontbrekend stukje geschiedenis.

Op de werkbank van haar glas-in-lood-atelier in Eastermar liggen de stukjes van het wapen van Vlieland klaar. Het middenstuk, het Vlielander wapen met de boot en wimpel, wordt in de ruimte ernaast gestraald.

Van Midwoud vindt het eervol dat haar twee ramen straks in de belangrijkste vergaderzaal van Friesland komen te hangen, naast al die andere waarin de wapens van de Friese gemeenten en grietenijen zijn vereeuwigd. Op 3 maart, als de Steateseal 125 jaar bestaat, worden beide ramen onthuld.

Vlieland en Terschelling hoorden vroeger bij de provincie Noord-Holland. Daarom kregen hun wapens in de negentiende eeuw in Leeuwarden geen plek. En dat is daarna zo gebleven, ook nadat de beide eilanden in de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers bij Friesland waren gevoegd.

Nu heeft Van Midwoud wel vaker historische puzzels van glas gelegd. Ze heeft niet voor niets in 2007 haar broodwinning gemaakt van glas-in-lood. In haar atelier wacht een raam van Jentsje Popma op restauratie. ,,Maar deze opdracht is een van mijn leukste’’, wijst ze. ,,Vreselijk tijdrovend. Maar heel bijzonder.’’

Vorig jaar kwam griffier Arnold Rosier op haar pad. De Steateseal is monumentaal, dus het was uit den boze om lukraak een ontbrekend raam te knutselen. De provinciale kunstcommissie legde een ei en de heraldiekcommissie waakte streng over de juistheid van de af te beelden eilander gemeentewapens.

Boven het wapen van Vlieland schetste Van Midwoud een kroon, net als boven dat andere. ,,Maar dat mocht niet. Terschelling heeft een kroon, Vlieland niet.’’ Nu slingert er een sjerp door het beeld. Gelukkig was er een heel klein beetje ruimte voor eigen interpretatie. Zo liet Van Midwoud de dorre boom van het verdwenen West-Vlieland herleven. Die zit achter het eigenlijke wapen verstopt. Zo is het dorp, dat in 1736 verdronk, er toch een beetje bij.

De glazen vlakken zijn inmiddels gesneden en op de juiste kleur gebracht. Dat luistert nauw, want ze moeten passen bij de exemplaren die al 125 jaar bovenin de vergaderzaal schitteren. Griffier Rosier belt af en toe om te horen hoe het gaat. Eind februari wordt het lood gezet. Meubelmaker Heije Hilvers uit Frieschepalen maakt er vervolgens een lijst omheen van donker eiken en begin maart gaan de ramen voorzichtig op transport naar de Tweebaksmarkt.

In de schetsfase zocht Van Midwoud haar heil bij Wikipedia om te zien hoe beide gemeentewapens moesten worden. Ze kwam bedrogen uit, grinnikt ze. De wimpel op de mast van de boot van Vlieland staat daar rood gekleurd, maar na ommekomst van de Hoge Raad voor de Adel moest het beslist groen-wit worden. ,,Zo staat het sinds het eind van de zeventiende eeuw in het officiële register.’’

Op de kroon van Terschelling prijken vier edelstenen, in ruitvorm en ovaal. Van Midwoud kleurde de ruiten rood en de ovalen groen. ,,Dat moest net andersom. De ruiten groen, de ovalen rood.’’

Op 3 maart is de feestelijke onthulling. En wat niemand dan ziet: de naam van de maker staat heel klein in het glaswerk gebrand. Rechtsonder. Voor de eeuwigheid.

Bron: LC Noord - 30-01-2021
Tekst: tekst Saskia van Westhreenen
Foto's: Jilmer Postma